Inspiratiedag taalstimulering - focus op lezen

• Van 9:15 uur tot 9:30 uur:  welkomstwoord (Gunther Coppens - gedeputeerde onderwijs)
• Van 9:30 uur tot 10:30 uur: lezing: meer weten, beter lezen! (Jozefien Loman en Jolien Wouters - Centrum voor Taal en Onderwijs)
• Van 10:30 uur tot 12 uur: keuze uit 1 van de volgende 5 sessies
  1. Effectief voorbereidend taal- en leesonderwijs bij kleuters (Maxime Bultheel -  navormer en onderzoeker Expertisecentrum Onderwijs en Leren Thomas More)
  2. Literaire gesprekken aan de hand van inclusieve kinderboeken (Anouk Vanerf - lerarenopleider Nederlands Educatieve Bachelor Lager Onderwijs - Erasmushogeschool Brussel)
  3. Werken aan woordverwerving voor én door begrijpend lezen (Julie Petitjean - Centrum voor Taal en Onderwijs)
  4. Functioneel meertalig leren (Laura Emery - vormingsmedewerker Steunpunt Diversiteit & leren)
  5. Begrijpend lezen in niet-taalvakken (Siel Vienne -  Centrum voor Taal en Onderwijs)
• Van 12 uur tot 12:45 uur: pauze
• Van 12:45 uur tot 13:45 uur: keuze uit speeddate of inleefmoment
  • Speedate met praktijkvoorbeelden uit verschillende scholen of
  • Inleefmoment: ervaar een les als een nieuwkomer (Ilia Mirinashvili  - leerlingenbegeleider OKAN)
• Van 13:45 uur tot 15:15 uur: keuze uit 1 van de volgende 5 sessies
  1. Interactief werken met boeken in de kleuterklas (Marlies Algoet - lerarenopleider, onderzoeker en coördinator Postgraduaat Leescoach in Odisee)
  2. Technisch lezen, ook een taak van de bovenbouw? (Sarah Slabbaert - Centrum voor Taal en Onderwijs)
  3. Interactief aan de slag rond boeken en teksten voor lager onderwijs (Jona Hebbrecht - lerarenopleider en onderzoeker bij Odisee Hogeschool & leesonderwijsexpert bij Iedereen Leest)
  4. Op naar zelfstandig begrijpend lezen (Ine De Brouwer - Centrum voor Taal en Onderwijs)
  5. Begrijpend lezen en woordenschatverrijking/ondersteuning van anderstalige leerlingen (Hilde Vanbrabant - UCLL)

Voor iedereen die werkt in het basisonderwijs

Van 9:30 uur tot 10:30 uur: lezing

Meer weten, beter lezen! (Jozefien Loman en Jolien Wouters - Centrum voor Taal en Onderwijs)
Het begrijpend-leesproces is een complex gegeven. Met een eenvoudige toets bestaande uit een tekst en vraagjes leer je onvoldoende over waar het fout loopt en welke ondersteuning jouw leerlingen nodig hebben. Het onderzoek naar LeesRadar, een leerlingvolgsysteem voor begrijpend lezen in de lagere school, leerde heel wat over hoe het wél kan.

In deze lezing leer je:

• Welke onderdelen van het begrijpend-leesproces je best in beeld brengt voor je een beslissing neemt over een effectieve didactiek.
• Hoe je deze onderdelen in beeld brengt en wat ‘brede beeldvorming’ van begrijpend lezen is.
• Wat de rol van gestandaardiseerde toetsen is en welke andere vormen van evaluatie haalbaar zijn in de klas.
• Hoe brede beeldvorming tot een betere ondersteuning van zwakke begrijpend lezers leidt.

Van 10:30 uur tot 12 uur: keuze uit 1 van de 5 sessies

Effectief voorbereidend taal- en leesonderwijs bij kleuters (Maxime Bultheel - navormer en onderzoeker Expertisecentrum Onderwijs en Leren Thomas More)
Deze vorming biedt praktische, wetenschappelijk onderbouwde inzichten in effectief voorbereidende taal- en leesonderwijs, zodat al je leerlingen optimaal aan het formele leesonderwijs kunnen starten. Je vertrekt vanuit een brede visie op leesvaardigheid en focust in deze workshop op:

• Letterkennis en fonemisch bewustzijn
• Taaldenkgesprekken en interactievaardigheden
• Woordenschat verbreden en verdiepen 

Op die manier werk je van in de kleuterklas gericht aan de solide fundamenten voor de ontwikkeling van sterke lezers.

Literaire gesprekken aan de hand van inclusieve kinderboeken (Anouk Vanerf - lerarenopleider Nederlands Educatieve Bachelor Lager Onderwijs Erasmushogeschool Brussel)
In deze workshop ga je terug naar de kern van goed leesonderwijs, het voeren van gesprekken over de inhoud van een boek. In de methodiek ‘literaire gesprekken’ (Cornelissen, 2016) lezen alle kinderen van de klas hetzelfde boek en vertrekken zo vanuit een gedeeld leeskader. Specifiek voor de grootstedelijke context, werk je met inclusieve boeken, waarin leerlingen van verschillende etnische en culturele achtergronden zich kunnen herkennen.

Werken aan woordverwerving voor én door begrijpend lezen (Julie Petitjean - Centrum voor Taal en Onderwijs)
Een stevige woordenschatkennis draagt bij tot leesbegrip. Maar omgekeerd vormt (veel) lezen ook een krachtig middel om je woordenschatkennis uit te breiden. Kinderen met een beperkte woordenschat komen snel in een negatieve spiraal terecht. Hun woordenschatkennis is te beperkt om de tekst goed te begrijpen. Daardoor wordt lezen lastig, doen ze het veel minder en profiteren ze niet van de ‘woordenschatboost’ waarvoor boeken kunnen zorgen.
In deze workshop leer je hoe je aan de hand van (prenten)boeken een stevige boost kan geven aan de woordenschatontwikkeling van je (meertalige) leerlingen.

Functioneel meertalig leren (Laura Emery - Vormingsmedewerker Steunpunt Diversiteit & leren)
In deze workshop maak je kennis met een aantal principes rond taalverwerving die meer inzicht geven in wat meertalige leerlingen nodig hebben in de klas. En hoe je meertaligheid functioneel kan inzetten om het leren te bevorderen. Aan de hand van concrete voorbeelden ontkrachten we mythes rond meertaligheid. Neem in deze workshop je eigen praktijken onder de loep en besteed aandacht aan afspraken, uitdagingen en beleid rond meertaligheid.

Begrijpend lezen in niet-taalvakken (Siel Vienne - Centrum voor Taal en Onderwijs)
Heb je het gevoel dat leerlingen hun leesdoelen niet voldoende bereiken? Doet jouw school al heel wat rond leesmotivatie en tekstbegrip. Maar wil je weten hoe je je leerlingen de hele dag ondersteunt bij het leesproces? Deze workshop biedt aan de hand van een aantal voorbeelden en handvatten inspiratie om rijke teksten te gebruiken binnen functionele leesactiviteiten, binnen én buiten de taallessen.

Van 13:45 uur tot 15:15 uur: keuze uit 1 van de 5 sessies

Interactief werken met boeken in de kleuterklas (Marlies Algoet - lerarenopleider, onderzoeker en coördinator Postgraduaat Leescoach in Odisee)
In deze sessie ontdek je waarom het belangrijk is veel en krachtige taaldenkgesprekken te voeren, wat de kenmerken ervan zijn en hoe je zo'n gesprek best begeleidt. Je vertrekt hierbij vanuit rijke boeken (prentenboeken, informatieve boeken, poëzie). Breng gerust teksten mee die jij rijk vindt en waar je graag mee aan de slag wil. Zo versterk je de luistervaardigheid en de luister- en leesmotivatie bij kleuters.

Technisch lezen, ook een taak van de bovenbouw? (Sarah Slabbaert - Centrum voor Taal en Onderwijs)
Accuraat, vlot en expressief kunnen lezen is een voorwaarde voor goed leesbegrip. Maar heel wat leerlingen worstelen tot op het einde van de basisschool met vloeiend technisch lezen. In deze workshop ontdek je hoe je je jouw leerlingen doorheen de hele basisschool kan ondersteunen bij het vloeiend technisch lezen. Je maakt kennis met een sterke leesdidactiek en focust op extra oefenkansen voor zwakkere lezers in de bovenbouw.

Interactief aan de slag met boeken en teksten voor lager onderwijs (Jona Hebbrecht - lerarenopleider en onderzoeker bij Odisee Hogeschool & leesonderwijsexpert bij Iedereen Leest)
In deze sessie ontdek je waarom het belangrijk is veel en krachtige taaldenkgesprekken te voeren, wat de kenmerken ervan zijn en hoe je zo'n gesprek best begeleidt. Je vertrekt hierbij vanuit rijke boeken (prentenboeken, informatieve boeken, poëzie). Breng gerust teksten mee die jij rijk vindt en waar je graag mee aan de slag wil. Zo versterk je de leesmotivatie en leesvaardigheid bij bij leerlingen uit het lager onderwijs.

Op naar zelfstandig begrijpend lezen (Ine De Brouwer - Centrum voor Taal en Onderwijs)
Lezen jouw leerlingen na initiatieven rond leesbevordering wel meer en liever maar wil je weten hoe je als leerkracht het verschil maakt in de ondersteuning van het leesbegrip van je leerlingen? In deze sessie kom je te weten hoe je leesbegrip bij leerlingen verhoogt door strategie-instructie en interactie. Je leert hoe je op een krachtige manier aan leesstrategieën werkt en hoe je leerlingen ondersteunt in de interactie over teksten.

Begrijpend lezen en woordenschatverrijking/ondersteuning van anderstalige leerlingen (Hilde Vanbrabant - UCLL)
Korte inhoud volgt